ต้องเก่ง Excel แบบไหนจึงเรียกว่าขั้น Advance

การแบ่งเป็นขั้น Beginner > Intermediate > Advance หรือขั้นต้น ขั้นกลาง ขั้นสูง เห็นใช้กันมานานก่อนที่ผมจะเริ่มสอน Excel เมื่อหลายสิบปีเสียอีก ถูกอาจารย์ที่สอนมาก่อนถามว่า หลักสูตรที่ผมสอนชื่อ ฉลาดใช้ Excel ในงานธุรกิจอย่างมืออาชีพนั้นเป็นขั้นไหน ผมก็ตอบว่า ไม่ทราบเหมือนกัน ทราบแต่ว่ามีเนื้อหาเพื่อนำไปใช้ในการทำงาน

พอตั้งหัวข้อโพสต์ตามภาพนี้ลงไปใน facebook ไม่น่าเชื่อว่ามีผู้สนใจล้นหลามกว่าพันคนในช่วงวันเดียว พร้อมกับเจอลูกศิษย์ถามมาว่า ต้องเก่ง Excel แบบไหนจึงเรียกว่าขั้น Advance ?

คำถามนี้ผมตอบว่า 

 

"ดูที่ผลครับ หาทางใช้วิธีการง่ายๆ ทำเรื่องยากให้กลายเป็นง่าย หาทางทำเสร็จเร็วกว่าคนอื่น ส่วนคนที่ทำเรื่องง่ายให้เป็นยาก ชอบใช้แต่ของยากมาแก้ไข นั่นเรียกว่าขั้นติดลบ"

 

พอนำไปถามใน Copilot, Gemini, หรือ ChatGPT จะพบคำตอบแบบคล้ายๆกันว่าต้องเก่งหลายอย่าง ไม่ใช่แค่ Excel เท่านั้น แต่ยังต้องใช้ VBA, Power Query, Power Pivot, Python, หรือ Office Script ให้เป็น ซึ่งเจ้า AI มักตอบออกไปในแนว "ขายของ" มีอะไรที่เป็นแอปใหม่ๆ ต้องใช้กันให้ครบแบบนั้นแหละจึงเรียกว่า Advance

 

ผมเชื่อว่าคำถามนี้ผมมีคุณสมบัติพอที่จะตอบได้ดีกว่าคนอื่น เพราะผมผ่านร้อนผ่านหนาวมาเยอะ แม้ว่าไม่ได้เก่งไปทุกอย่าง แต่คงไม่มีใครเถียงว่าผมเก่ง Excel พอตัวทีเดียว แม้ว่าแอปอื่นพอจะรู้จักใช้เป็นนิดๆหน่อยบ้าง และที่แน่ๆผมตอบในแบบของคน ที่มองการใช้งานในแง่ของคน ไม่ได้ตอบแบบ AI ที่ไม่ได้มองเรื่องชีวิตการทำงานและความสามารถในการเรียนรู้ของมนุษย์เท่าไรนัก

อย่าไปยึดติดกับการเรียกว่า Advance กันนักเลยครับ สำหรับผู้ที่มาเรียนกับผม ผมจะต้องดูว่าก่อนนี้ใช้อะไรเป็นมาก่อนบ้าง ทำงานด้านอะไร แต่ละวันวุ่นวายใช้ Excel ทำอะไรบ้าง ผมจะช่วยต่อยอดให้ว่าต้องเรียนอะไรอีกบ้าง แต่ก่อนอื่นต้องดูพื้นฐานที่มีว่ายังต้องเสริมอะไรให้อีกแล้วจึงจะข้ามไปเรียนเรื่องถัดไป

 

Advance แบบนี้น่าจะเรียกได้ว่า เสริมฐานรากให้แข็งแรงแล้วต่อยอด ทำให้ Advance ที่เหมาะกับแต่ละคนไม่เหมือนกัน ถ้าคนไหนมีพื้นฐานมาดีจะต่อยอดได้สนุกมาก ผมจะช่วยมองว่างานที่ทำอยู่นั้นควรใช้อะไรช่วยได้อีก

 

สองสามปีก่อนผมได้รับเชิญให้ไปสอน In-house ให้กับบริษัทใหญ่มาก เรื่องที่แจ้งมาคืออยากเรียนวิธีการสร้าง Dashboard ให้เวลาเรียน 2 วัน ผมถามว่ามีผู้เข้าเรียนกี่คน มีพื้นฐานเรื่องนั้นเรื่องนี้มาก่อนไหม 

 

พอทราบว่ามีผู้สนใจหลายสิบคน มีพื้นฐานไม่เท่ากัน และยิ่งทราบว่ามีระดับหัวหน้ามาเรียนด้วย ซึ่งระดับนี้น้อยคนนักที่คุ้นเคยกับการใช้ Excel ผมจึงเสนอให้เรียนหลักสูตรจัดการข้อมูลก่อนดีกว่า เพราะกว่าจะไปถึงขั้นสร้าง Dashboard นั้นต้องเรียนรู้ตั้งแต่การจัดเก็บฐานข้อมูล การตั้งชื่อ Range Name การสร้างสูตรลิงก์ กับอีกหลายเรื่องที่ควรมีพื้นฐานมาก่อน 

น่าดีใจที่บริษัทนี้ยอมเปลี่ยนใจมาเรียนจัดการฐานข้อมูลครับ หลับตานึกภาพว่าถ้ายังคงฝืนเรียน Dashboard ล่ะก้อ จะมีกี่คนกันที่ได้รับประโยชน์ที่เรียนทัน ส่วนที่พอจะเข้าใจได้เหลือเพียงไม่กี่คนเท่านั้น

 

หลักสูตร Dashboard หรือประเภทที่มีจุดมุ่งหมายชัดเจนในการทำงาน เหมาะกับการเรียนกลุ่มเล็กๆ ที่ทุกคนเก่งพอๆกันและทำงานด้านเดียวกันจะได้พูดภาษาเดียวกันรู้เรื่อง และเรียนไปด้วยกันอย่างราบรื่น แต่จะต่อยอดให้ Advance ได้ถึงขั้นไหนก็ยังต้องดูหน้างานตอนสอนอีกนั่นเอง

 

Advance ที่เหมาะกับแต่ละคน ไม่เหมือนกัน 

 

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

 

พอเอาโพสต์นี้ไปถาม Copilot ได้คำแนะนำมาใหม่ตามนี้ครับ ... ใช้ได้นะตอบมาแบบนี้

มุมมองใหม่เรื่อง “Advanced Excel”

เรามักตั้งคำถามว่า ใครถึงจะเรียกว่าอยู่ระดับ Advanced แต่ถ้ามองจริง ๆ แล้ว “Advance” ไม่ได้อยู่แค่ที่จำนวนเครื่องมือหรือแอปที่ใช้เป็น แต่คือความสามารถในการ…

- หาทางใช้วิธีการง่าย ๆ
- ทำเรื่องยากให้กลายเป็นเรื่องง่าย
- จบงานเร็วกว่าคนอื่น
- เลือกใช้เครื่องมือเหมาะกับโจทย์งานจริง ไม่ใช่แค่เล่นของใหม่