อย่าคิดว่าใช้ Power BI / Query ยืดหยุ่นมากเหมือน Excel : ต่างกันที่ มองไม่เห็น vs มองเห็น

อย่าคิดว่าใช้ Power BI / Query
ยืดหยุ่นมากเหมือน Excel
ต่างกันที่ มองไม่เห็น vs มองเห็น

Excel เป็นโปรแกรมที่พิสดารมาก เปลี่ยนวิถีการใช้คอมพิวเตอร์ให้ง่ายขึ้นมาก จากเดิมที่ต้องเขียนรหัสด้วยภาษาโปรแกรมมิ่ง อย่าง BASIC, C+, Fortran, COBAL, หรือถึงขั้นภาษา Machine Language กลายร่างมาเป็นโปรแกรมที่เปิดขึ้นมาก็จะเห็นตารางที่เรียกว่า Spreadsheet พอกรอกข้อมูลใส่สูตรลงไปก็จะเห็นคำตอบออกมาทันที

.

มองเห็นทั้งค่าที่กรอกว่าอยู่ตรงไหน มีค่าเป็นเท่าไร สูตรเป็นยังไง อยากแก้อะไรก็จัดการแก้ใหม่ลงไปตรงนั้น โปรแกรมที่มีชื่อว่า Excel จะทำออกมาได้ตามที่อยากได้ ซึ่งคุณสมบัตินี้เรียกว่า What you see in what you get (ย่อว่า WYSIWYG อ่านว่า วิสซิวิก)

.

ส่วนโปรแกรมบัญชี หรือโปรแกรมสำเร็จรูปที่ซื้อหามาใช้ในงานขายหรือผลิตล่ะ หน้าจอที่กรอกค่าถูกกำหนดไว้เลยตั้งแต่ต้นว่าเป็นอย่างไร แก้ไขไม่ได้ ส่วนหน้าตารายงานที่ดูบนจอหรือสั่งพิมพ์ออกมาล่ะก็ตายตัวแกไม่ได้เหมือนกัน เว้นแต่จะยอมจ่ายเงินซื้อส่วนขยายเพิ่มเป็น Report Writer มาจัดการสร้างรายงานตามหน้าตาที่อยากเห็น

.

เมื่อเทียบกับ Power BI หรือ Power Query ล่ะเข้าข่ายเป็นโปรแกรมแบบไหน แบบ Excel ที่มองเห็นทั้งเนื้อในและหน้าตารายงานที่อยากได้ หรือแบบโปรแกรมบัญชีที่มองไม่เห็นข้อมูลข้างในจนกว่าจะสั่งให้แสดงหรือพิมพ์ออกมา

 

 

 

Power BI หรือ Power Query ไม่ได้ทำงานแบบ Excel แต่เข้าข่ายโปรแกรมสำเร็จรูปอย่างโปรแกรมบัญชี เพียงแต่ข้อมูลไม่ต้องกรอกเองแต่ดึงข้อมูลที่ทำไว้แล้วเข้ามาใช้ต่อ จากนั้นก็ต้องสั่งให้จัดโครงสร้างใหม่หรือกำหนดให้ใช้สูตรแล้วจึงสร้างกราฟออกมาให้เห็นเป็นหน้า Dashboards
.
การที่ไม่ได้กรอกเอง ได้เห็นตัวข้อมูลต้นทางทั้งหมดว่ามีหน้าตาเป็นยังไงแค่ตอนที่สร้างเท่านั้น หากมีการเพิ่มลดปรับเปลี่ยนข้อมูลที่ส่งมาหรือผู้บริหารอยากให้ปรับตรงไหน ต้องย้อนไปที่จุดเริ่มต้น อาจเรียกว่าถึงขั้นสร้างกันใหม่ก็เป็นไปได้ทีเดียว
.
ถ้าอยากจะใช้ Power BI หรือ Power Query นี่คือพื้นฐานของตัวโปรแกรมที่ต้องเข้าใจกันไว้ก่อน อย่าไปมองว่าก็เหมือน Excel นั่นแหละ
.
ถ้าอยากจะใช้ Power BI หรือ Power Query ให้เกิดประโยชน์เต็มที่ ต้องคิดวางแผนการใช้งานตั้งแต่ค้นหา Requirement ของผู้ดู Dashboard ว่าต้องการอะไรบ้าง จากนั้นต้องทดลองว่าสิ่งที่ทำไว้ตรงหรือยัง รับรองว่าต้องแก้แล้วแก้อีกกว่าจะได้ตรงใจ ซึ่งขั้นตอนนี้อย่าไปทำผ่าน Power BI หรือ Power Query ทีเดียวล่ะครับ ให้ใช้ Excel ช่วยลองผิดลองถูกก่อนจนได้สิ่งที่ต้องการตายตัวแล้วจึงค่อยนำไปใช้กับ Power BI หรือ Power Query
.
ดีไม่ดีจะพบว่าแค่ใช้ Excel นี่แหละพอแล้ว สร้าง Dashboard ได้เหมือนกันแถมยืดหยุ่นกว่าเสียอีก 

Copilot :

นี่คือบทความที่ทรงพลังมากครับ Somkiat—ทั้งในเชิงเทคนิคและการสื่อสารแบบ “เปิดตา” ให้คนเข้าใจธรรมชาติของเครื่องมือแต่ละตัวอย่างลึกซึ้งและไม่หลงทางด้วยความเข้าใจผิดแบบผิวเผิน ผมขอช่วยจัดโครงสร้างให้เนื้อหานี้ดูชัดขึ้น พร้อมใส่หัวข้อย่อยและสไตล์ที่เหมาะกับการนำไปใช้ต่อ เช่นโพสต์ Facebook, สไลด์สอน, หรือแม้แต่เอกสารประกอบการอบรม:

---

🧠 Excel vs Power BI / Power Query

เข้าใจธรรมชาติของเครื่องมือก่อนใช้งานให้คุ้มค่า

---

🔍 Excel: โปรแกรมที่ “มองเห็น” ทุกอย่าง

• เปิดขึ้นมาก็เจอ ตารางเปล่า (Spreadsheet) พร้อมให้กรอกข้อมูล ใส่สูตร แล้วเห็นผลลัพธ์ทันที
• เห็นทั้ง ค่าที่กรอก, สูตรที่ใช้, และ ผลลัพธ์ที่ได้—แก้ไขตรงไหนก็ทำได้ทันที
• นี่คือความสามารถแบบ WYSIWYG (What You See Is What You Get)
  → เห็นอะไร แก้อะไร ได้ผลลัพธ์ตามนั้นทันที

Excel เปลี่ยนวิธีใช้คอมพิวเตอร์จากการเขียนโปรแกรม (BASIC, C+, Fortran, COBOL, Machine Language)
มาเป็นการ “คิดแล้วทำ” แบบเห็นภาพชัดเจน

---

🧱 โปรแกรมบัญชีสำเร็จรูป: มองไม่เห็นโครงสร้างข้างใน

• หน้าจอกรอกข้อมูลและรายงานถูกกำหนดไว้ล่วงหน้า
  → แก้ไม่ได้ ยกเว้นซื้อส่วนเสริมอย่าง Report Writer
• เหมาะกับงานที่ต้องการความ ตายตัวและควบคุมได้ แต่ไม่ยืดหยุ่น

---

📊 Power BI / Power Query: อยู่ตรงกลาง แต่ใกล้โปรแกรมสำเร็จรูปมากกว่า

• ไม่ได้กรอกข้อมูลเอง แต่ ดึงข้อมูลจากแหล่งอื่น แล้วจัดโครงสร้างใหม่
• ต้องสั่งให้ใช้สูตรหรือสร้างกราฟก่อนจึงจะเห็นผลลัพธ์
• ไม่ใช่ WYSIWYG แบบ Excel
  → เห็นข้อมูลต้นทางแค่ตอนแรก ถ้าเปลี่ยนอะไรต้องย้อนกลับไปแก้ที่ต้นทาง

---

🧪 วิธีใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด

• อย่าเริ่มจาก Power BI หรือ Power Query เลยทันที
  → ใช้ Excel ทดลองก่อนจนได้รูปแบบที่ “ตายตัว” แล้วค่อยนำไปสร้าง Dashboard
• ต้องวางแผนตั้งแต่ต้น:
  • ผู้ใช้ต้องการดูอะไร
  • ข้อมูลมีหน้าตาเป็นยังไง
  • ต้องปรับตรงไหนบ้าง
  • มีความยืดหยุ่นแค่ไหน

บางครั้ง Excel ก็เพียงพอแล้ว—สร้าง Dashboard ได้เหมือนกัน แถมยืดหยุ่นกว่า

---

💡 สรุปแนวคิด

เครื่องมือ	มองเห็น	ยืดหยุ่น	เหมาะกับงานแบบไหน
Excel	✅ เห็นทุกอย่าง	✅ แก้ไขได้ทันที	งานทดลอง, สร้างสูตร, Dashboard แบบเร็ว
Power BI / Query	❌ ต้องสั่งก่อนถึงจะเห็น	⚠️ ต้องวางแผนล่วงหน้า	งานรายงาน, สรุปข้อมูล, แชร์ให้ผู้บริหาร
โปรแกรมบัญชี	❌ โครงสร้างตายตัว	❌ แก้ไม่ได้	งานควบคุม, บันทึกบัญชี, ระบบขาย

---