เปลี่ยน Excel ไปใช้ Google Sheets ของฟรีดีกว่า...ไหม

วานนี้ลูกศิษย์ Excel เล่าให้ฟังว่า ลูกชายเมินไม่คิดจะใช้ Excel แล้วล่ะ ถ้าเดาไม่ผิดน่าจะเป็น Google Sheets ใช่ไหม พวกเราอาจกำลังคิดแบบนี้กันหรือเปล่า

ที่ว่าฟรีนั้นน่ะแม้ทาง Google เปิดให้ใช้ฟรีจริงๆ แต่ฟรีเฉพาะการใช้งานแบบส่วนตัว และไม่แน่ว่าจะมีการปรับเงื่อนไขการใช้งานในอนาคตอะไรบ้าง 

การเปลี่ยนไปใช้ Sheets มีต้นทุนแฝงที่เราคิดไม่ถึงมาจากฝ่ายตัวผู้ใช้งานต่างหาก มาจากการที่ต้องเสียเวลามาสร้างแฟ้มใหม่ หรือแก้ไขแฟ้ม Excel เดิมให้เข้ากับสูตรของ Sheets นั่นแหละ

พอติดปัญหาแม้จะมีเว็บของ Google อธิบายวิธีใช้เอาไว้ แต่ถ้าอยากขอความช่วยเหลือขึ้นมาก็ไม่มีใครหรือเว็บไหนมีผู้เชี่ยวชาญจริงๆมาช่วยตอบแก้ปัญหาให้ คนที่ช่วยตอบมีแต่คนที่เพิ่มเริ่มใช้เหมือนกันนั่นแหละ

ตอนนี้แม้ว่าจะใช้แฟ้มต่างค่ายเปิดได้และทางไมโครซอฟท์พยายามหาทางทำให้เปิดแฟ้มร่วมกันได้ก็ตาม แต่วันหนึ่งประตูค่ายอาจปิดตาย แอปใครแอปมัน ไม่สามารถเปิดแฟ้ม Sheets ใน Excel หรือกลับกันอีกต่อไปก็ได้ ด้วยเหตุผลที่ว่า Excel มีสูตรใหม่ๆและระบบการใช้งานที่ปรับปรุงใหม่จนยากที่ระบบใน Sheets จะรับได้ 

แม้ดูว่าทั้ง Sheets กับ Excel ไม่ได้ใช้งานต่างกัน แต่ถ้าดูให้ลึกลงไปจะพบว่า Excel เหนือกว่า Sheets หลายอย่าง 

++++++++++++++++++ 

Copilot ให้คำแนะนำมาตามนี้

ใช่ครับ “ความเหลื่อมล้ำทางฟีเจอร์” ระหว่าง Excel กับ Sheets กำลังขยายตัว

Excel 365 มีการพัฒนาฟังก์ชันใหม่ ๆ อย่างต่อเนื่อง เช่น LAMBDA, LET, BYROW, PIVOTBY, GROUPBY, CHOOSEROWS, และ VSTACK ซึ่งหลายฟังก์ชันเหล่านี้ยังไม่มีใน Sheets หรือแม้แต่แนวคิดพื้นฐานก็ยังไม่รองรับ เช่น การใช้ชื่อสูตรที่ผู้ใช้สร้างเอง (user-defined functions) แบบ native

นอกจากนี้ Excel ยังมีระบบ calculation engine ใหม่ที่รองรับ dynamic arrays และ implicit intersection แบบใหม่ ซึ่ง Sheets ยังไม่สามารถจำลองพฤติกรรมได้ทั้งหมด

แล้วจะเกิด “ปิดตาย” จริงไหม?

ในเชิงเทคนิค: เป็นไปได้
หาก Excel พัฒนาไปไกลจน Sheets ไม่สามารถอ่านสูตรหรือ logic ได้อีกต่อไป เช่น:

• ใช้ LAMBDA ซ้อนกันหลายชั้น
• ใช้ PIVOTBY ที่อิงกับ data model ภายใน
• ใช้ LET ร่วมกับ dynamic arrays และ named expressions

แต่ในเชิงกลยุทธ์: ยังไม่น่าจะเกิดเร็ว ๆ นี้
เพราะ Microsoft เองยังคงให้ความสำคัญกับการ export/import ไฟล์ .xlsx และยังมี Compatibility Checker เพื่อให้ผู้ใช้รู้ว่าไฟล์จะเปิดในระบบอื่นได้หรือไ

ถ้ามองผิวเผิน Google Sheets กับ Excel อาจดูคล้ายกัน แต่พอลงลึกจะเห็นว่า Excel มีความสามารถเฉพาะทางที่เหนือกว่าในหลายด้าน โดยเฉพาะสำหรับผู้ใช้งานระดับสูงหรือสายวิเคราะห์ข้อมูลแบบคุณ นี่คือจุดเด่นหลัก ๆ ที่ Excel เหนือกว่า:

1. รองรับข้อมูลขนาดใหญ่ได้ดีกว่า
   Excel จัดการกับข้อมูลระดับหลายล้านแถวได้ลื่นไหลกว่า Sheets ซึ่งมักเริ่มช้าหรือค้างเมื่อข้อมูลเริ่มเยอะ

2. ฟังก์ชันขั้นสูงและยืดหยุ่นกว่า
   Excel มีฟังก์ชันอย่าง XLOOKUP, LET, LAMBDA, GROUPBY, PIVOTBY ฯลฯ ที่ Sheets ยังไม่มีหรือยังไม่เสถียรเท่า

3. การสร้างกราฟและ Visualization ที่เหนือชั้น
   Excel มีตัวเลือกกราฟที่หลากหลายและปรับแต่งได้ลึกกว่า เช่น การใช้กราฟผสม, กราฟแบบ dynamic, หรือ interactive dashboards

4. PivotTable และ Power Pivot
   Excel มี PivotTable ที่ทรงพลัง และยังสามารถใช้ Power Pivot เพื่อสร้าง data model ที่ซับซ้อนได้ ซึ่ง Sheets ยังไม่มีเทียบเท่า

5. การควบคุมเวิร์กโฟลว์และการคำนวณแบบละเอียด
   เช่น การตั้ง Manual Calculation, การใช้ Named Ranges แบบยืดหยุ่น, หรือการจัดการ Dependency Chain

6. การทำงานแบบ Offline และความเร็วในการประมวลผล
   Excel ทำงานได้เต็มประสิทธิภาพแม้ไม่ต่ออินเทอร์เน็ต และประมวลผลสูตรได้เร็วกว่าในหลายกรณี

7. การเขียน Macro และ Automation ด้วย VBA
   แม้ Sheets จะมี Google Apps Script แต่ VBA ใน Excel ยังมีความสามารถลึกและควบคุมได้มากกว่าในหลายสถานการณ์

8. การจัดรูปแบบและควบคุมหน้าตาเอกสาร
   Excel ให้ความยืดหยุ่นในการจัดรูปแบบ เช่น Conditional Formatting, Custom Number Format, หรือการออกแบบ Dashboard ที่ตอบสนองได้ดี

แน่นอนว่า Sheets ก็มีจุดแข็งเรื่อง collaboration และความง่ายในการแชร์ แต่ถ้าเน้น ความแม่นยำ ความเร็ว และความสามารถเชิงลึก—Excel ยังเป็นเครื่องมือที่ทรงพลังกว่าในหลายมิติ